czwartek, 20 lutego 2014

Ulice w Kartaginie



            Najwcześniej znana ulica jest datowana od drugiej ćwierci VIII w. p.n.e. Godne uwagi jest to, iż ulica była wybrukowana i zbudowana z kanałem. Od V w. p.n.e. do III w. p.n.e. miasto przeszło poważną reorganizację. Sieć ulic była prostokątna.[1]

            Została znaleziona w ruinach miasta inskrypcja dedykacyjna jednej z ulic. Można ją podziwiać w muzeum w Tunisie. 

            "Ta ulica, [biegnąca] w kierunku placu, przed nową bramą w południowym murze miasta, została wybudowana przez mieszkańców Kartaginy i udostępniona w roku, gdy suffetami byli Szafat i Adonibaal, a na urzędzie miasta byli Adonibaal, syn Eszmunchilletza […] oraz Abdmelqart  brat – nadzorcą wydobycia kamienia [na bruk]. Wszyscy kupcy, tragarze […] miasta przyczynili się [do jej powstania]: ci, co mieli pieniądze, i co, którzy ich nie mieli – zarówno […] Ktokolwiek zniszczy ten napis, zostanie ukarany [grzywną] 100 srebrnych szekli oraz da 10 min na sporządzenie nowej tablicy."

            Dedykacja ulicy pochodzi z III wieku p.n.e. Tekst został wyrzeźbiony w kamieniu lub marmurze. Dowodzi on o przedsiębiorczości społeczeństwa, świadczy również o obywatelskim duchu lokalnej społeczności przejawiającym się w zgodnych działaniach na rzecz wspólnoty. Wymienieni Buffetowie to sędziowie, okresowo pełniący najwyższy urząd w administracji.[2]

            Ulice w Kartaginie były budowane według wytyczonego planu. Były to przede wszystkim proste, choć niezbyt szerokie ulice. Tam gdzie występowały nierówności, wznoszono schody.[3] Ulice posiadały ścieki. Drzwi z mieszkań były tak zaprojektowane by prowadziły na ulice miasta. W kierunku Byrsy prowadziły trzy drogi, jak podaje Appian.[4] Jednak bliższe informacje o ulicach nie są znane. Można tylko przypuszczać jak przebiegały ulice w Kartaginie.  Początkowo myślano, że były to ulice głównie wąskie z wieloma zakrętami. Jednak odkrycia francuskich i niemieckich archeologów rzucają inne światło na dotychczasowe spostrzeżenia. Ulice były pełne wybojów. Są różnorodne, inne od modelu orientalnego.  Francuzi odkryli bloki domów, które były rozdzielone od siebie przez ulice przecinające się nawzajem pod kątem prostym z przeciętną szerokością pomiędzy 6 a 7 metrów. [5]Ulice były rzadko brukowane. Zostaje zauważona różna szerokość uliczna, która zmienia się zależnie od potrzeb. Na wzgórzu Byrsa są to ulice głównie szerokości 7 metrów. Niemieccy archeologowie badając inny obszar punickiej Kartaginy natrafili na kompleks ulic, gdzie przeciętna szerokość wynosiła tylko 3 metry. Jednak pojawiła się wyjątkowa ulica prowadząca do Morskiej Bramy, której szerokość wynosiła aż 9 metrów.[6] Na pochyłościach ulice biegły na zewnątrz promieniście, natomiast na równinie przybierały postać warcabnicy.[7]  Jeśli chodzi o Kwater Magon, tam ulice biegły równolegle lub prostopadle.[8]

            Można więc stwierdzić, iż budowanie ulic było zawsze zaplanowane i dostosowane do potrzeb mieszkańców Kartaginy, tak, by ułatwić im przemieszczanie się.

            


Tabliczka z dedykacją ulicy z III w p.n.e.

Fragment ulicy

Przebieg ulic













[1]  Tang B., op. cit.


[2] KerriganM., Starożytni o sobie – czyli tajemnice inskrypcji, Warszawa 2011, str. 156-157


[3]  Charles-Picard G., op. cit., str. 30


[4]  Appian z Aleksandrii, op. cit., str. 197


[5] Fantar M.H., op. cit.


[6] Ibidem


[7] Ibidem


[8] Bent Norby Bonde., op. cit.

1 komentarz:

  1. Wybrukowana ulica i to jeszcze z kanałem. Wiele wynalazków starożytności zostało zapomnianych w średniowieczu, gdzie ludziom zapewne żyło się gorzej niż ich starożytni przodkowie.

    OdpowiedzUsuń