Mieszkam w Opolu dlatego chciałabym poprzez kolejne wpisy na blogu przedstawić historię ( gł. archeologiczną ) miasta Opola oraz jego dzielnic. Pierwszą dzielnicą bedą Groszowice...
Groszowice są jedną z dzielnic
Opola. Położona w południowej części miasta. Nazwa pochodzi od staropolskiego
Grosz.
Okolica
Groszowic była od najstarszych czasów idealnym miejscem na osadę. Z jednej
strony była to okolica położona bezpośrednio przy Odrze, tworząc olbrzymie
kolano, z drugiej zaś w obawie o liczne powodzie, zapobiega im nasyp po
wschodniej stronie dzielnicy.
Pierwsza
wzmianka o Groszowicach pojawia się w roku 1236,
Groszowice
k. Opola (Groschowitz)
"Ja, Zbrosław kasztelan Opola, daję
obecnym jak i przyszłym do wiadomości, że mój majątek dziedziczny Steinau
(Ścinawa) dla zbawienia mojej duszy i duszy mojej żony oraz moich przodków i
potomnych, kościołowi św. Jana (katedra) we Wrocławiu przekazałem, pod
warunkiem użytkowania przeze mnie i moją żonę tego spadku jak długo żyjemy albo
jedno z nas. Również ma po śmierci ostatniego z nas z dochodów następnego roku
odprawiona msza pamiątkowa. Potem ma wspomniany kościół ten wyżej wspomniany,
majątek z wszystkimi prawami otrzymać. Dla poświadczenia stałej trwałości tej
sprawy sygnowałem tę kartę moją pieczęcią."
Podpisani są: wystawca, jego żona i dużo
szlachty.
Zostało jeszcze dodane:
"To się zdarzyło w roku wcielenia pana w
1236 roku w Groszowicach w obecności księcia Henryka starszego (Brodatego?),
gdy powrócił z Krakowa i mojej pani Violi, dostojnej księżnej Opola i mojego
zarządcy Mesco (Mieszko) i wielebnego ojca Tomasza, biskupa z Wrocławia i
kanclerza hrabiego Radzlaus (brata wystawcy) i wielu z rodu szlacheckiego z
kraju księcia Henryka oraz z księstwa Opola. Później odnowiłem to przed wyżej
wspomnianym księciem Henrykiem i jego baronami oraz moimi krewnymi, którzy
potwierdzają i aprobują ten czyn".
Najwcześniejsze wykopaliska w
Groszowicach odbyły się w latach 1843-46 w czasie budowy kolei. Dzięki tym
wykopaliskom odkryto duży cmentarz z urnami, pochodzący z epoki brązu. W 1896-97
na tym zniszczonym cmentarzu zostały przeprowadzone prace wykopaliskowe,
znaleziono tam bardzo bogate dodatki na przykład: ostre lance, tarcze, szydła,
gwoździe, miecze obosieczne, grzebienie rogowe i dużo innych różnorodnych
rzeczy. W
1925 roku dokonano historycznego odkrycia z epoki żelaza .
W dniu 17.11.1934 r. na ul. Podmiejskiej koło
Groszowic były prowadzone przez dr. Raschke prace wykopaliskowe, podczas
których odkryto całe „pola urnowe” z dobrze zachowanymi naczyniami. Znalezione
w wiosce „pola urnowe” również wskazują na groby z tego okresu. Zniszczony
niemiecki cmentarz pochodził z 2.-4. stulecia po Chrystusie. W jego obrębie
znaleziono przedmioty z okresu kamienia jak np. trzon, grot strzały i
prawdopodobnie pochodzą z końca okresu kamiennego, mają więc około 8000 lat.
W latach 1957 - 1958 odkryto
cmentarzysko szkieletowe płaskie z okresu X - XI wieku. Odkryto 39 grobów
szkieletowych oraz około 20 zniszczonych przed rozpoczęciem badań
wykopaliskowych. Pochówki występowały na głębokości 35-85 cm w jamach grobowych
w kształcie prostokąta oraz owalu. Pochowano w nich, spośród rozpoznanych, 9
osobników płci żeńskiej i 13 płci męskiej. Większość szkieletów skierowana była
czaszkami na zachód, pozostałe na wschód. Wiek najstarszych spośród pochowanych
osobników przekraczał 50 lat. Z wyposażenia znaleziono: kaptorgę z brązu, 3
kabłączki ze srebra i 19 z brązu o średnicy 1,2 cm, paciorek ze srebra, 6
paciorków z bursztynu i glinki, 4 paciorki szklane i 2 kolie złożone łącznie z
32 paciorków ze szkła, bursztynu i glinki, dzwoneczek z brązu, pierścionek z
brązu i taśmy metalowej, 3 noże żelazne, 4 krzesiwa i szydło z żelaza, wiadro z
drewna, 3 bliżej nieokreślone przedmioty z żelaza, a poza grobami naczynie
gliniane.
W roku 1964 na polu Anny Kotuli
naprzeciw śluzy na Odrze D. Woźniak prowadził prace wykopaliskowe, w wyniku
których ustalono iż była to osada z okresu wczesnośredniowiecznego. Jako
inwentarz odnotowano cztery paleniska oraz ułamki naczyń glinianych.
W roku 1972 na prawobrzeznej terasie
Odry, przy drodze do Groszowic w kierunku Odry oraz około 1,5 km na północny
zachód od kościoła, kilkadziesiąt metrów od koryta Odry prowadzono badania
powierzchniowe na terenie dawnych osad, których chronologia sięga V-X, X-XII
wieku. Znaleziono wówczas kilka ułamków naczyń ręcznie lepionych oraz
obtaczanych.
W latach 1986/1987 zlecono kolejne
wykopaliska dzięki którym odkryło cmentarz wandalskich grobów z cennymi
datkami. Odkryto m.in.: włócznie, szydła, szpilki, broszki, łańcuchy, tarcze,
miecze obosieczne, ostrogę, grzebienie i wiele innych.
